Paweł Apostoł postawił swe stopy na wyspie Krecie jako więzień w drodze do Rzymu. Wpierw jego statek minął przylądek Salmone, dziś nazywany Cape Sidero (Dz 27,7), by następnie w Καλοὶ λιμένες („Dobre Porty”) zatrzymać się na dłużej (Dz 27,8). Paweł radził, aby tam przezimować. Załoga jednak nie posłuchała. Postanowiono odpłynąć do bardziej bezpiecznego portu — Feniks (Dz 27,12). Nie mamy pewności, gdzie powinniśmy zlokalizować to miejsce; jedni identyfikują go ze współczesnym miastem Loutro, inni z Przylądkiem Mouros. Okręt z Pawłem na pokładzie nigdy tam jednak nie dotarł. Historia zakończyła się trwającym dwa tygodnie sztormem i rozbiciem statku u wybrzeży innej wyspy — Malty.
List do Tytusa sugeruje, że Paweł ponownie był na Krecie po uwolnieniu z pierwszego rzymskiego więzienia, skoro zostawił tam Tytusa, „aby uporządkował to, co pozostało do zrobienia, i ustanowił prezbiterów w każdym mieście” (Tt 1,5). Ale list nie podaje, gdzie dokładnie Paweł przebywał na wyspie podczas tej późniejszej wizyty. Tradycja mówi o wielu miejscach, ale brak potwierdzonych danych.
Nie jest jasne czy Paweł osobiście zapoczątkował Kościół na Krecie, czy też uczynili to jego współpracownicy z jego polecenia. Możliwe, że pierwsze wspólnoty powstały wśród tamtejszych Żydów, którzy byli obecnie w Jerozolimie w czasie pamiętnej Pięćdziesiątnicy, Zesłania Ducha Świętego i przyjęli chrzest za sprawą kazania samego Piotra (Dz 2,11). Tradycja sugeruje, że Paweł pozostawił na Krecie swego bliskiego współpracownika o imieniu Tytus. Stał się on pierwszym biskupem i patronem wyspy. Jego praca musiała być intensywna, skoro Paweł zalecił mu ustanowienie prezbiterów „w każdym mieście” na wyspie (Tt 1,5).
Wyspę zamieszkiwali tubylcy i Żydzi, którzy nie znali Jezusa Chrystusa. Co ciekawe, Kreteńczycy byli znani ze swojej nieuczciwości — do tego stopnia, że powstało nowe słowo „kretinizować”, oznaczające „kłamać”. Paweł w Liście do Tytusa zacytował nawet kreteńskiego poetę, opisującego jego rodaków jako „zawsze kłamców, złe bestie, leniwych żarłoków” (1,12). Paweł, pisząc list, chce umocnić Tytusa w rozwijaniu jego charyzmatu jako głównego pasterza wspólnoty Kościoła na Krecie. Paweł ostrzegał jednocześnie jego i innych przywódców Kościoła przed judaizującymi, którzy chcieli dodawać uczynki do darmowej łaski zbawienia.
Paweł napisał jeszcze dwa inne listy pasterskie, które adresował do innego swego bliskiego współpracownika o imieniu Tymoteusz. Tytus działał na Krecie, Tymoteusz zaś przewodził Kościołowi w Efezie. Te trzy listy Pawłowe, 1 i 2 Tm oraz Tt, nazywamy pasterskimi, gdyż dotyczą organizacji życia wspólnot wczesnochrześcijańskich i troski duszpasterskiej.
Termin. Kurs Listy Pasterskie odbędzie się w lecie 2026 r. (początek lipca lub wrzesień) na Krecie.
Wykładowca. Naszym nauczycielem będzie ks. Marcin Kowalski, wykładowca Instytutu Nauk Biblijnych KUL.
Zapisy. Zapisu można dokonać wypełniając formularz on-line, który znajduje się tutaj. Osoby, które wezmą udział w kursie wnoszą opłatę rekrutacyjną w wysokości 70 zł na rzecz Stowarzyszenia “Verbum Sacrum”, głównego organizatora naszej wyprawy biblijnej. Program i koszty zostaną przesłane osobom, które wypełniły formularz.