- Siedem starożytnych miast Kościołów Apokalipsy w Turcji Zachodniej
- Patmos – grecka wyspa Apokalipsy
- Szlak misyjny Pawła Apostoła w Turcji Zachodniej
Kościoły Apokalipsy. Św. Jan, autor Apokalipsy, skierował listy do wspólnot uczniów Jezusa zamieszkujących siedem miast ówczesnej prowincji rzymskiej Asia Proconsularis, znajdującej się w zachodniej części półwyspu Anatolii, czyli Azji Mniejszej (Asia Minor). Wszystkie owe miasta znajdują się dziś w zachodniej Turcji. Nawiedzając każde z nich dokonamy szczegółowej egzegezy tekstu listów (Ap 2-3), wraz z objaśnieniem kontekstu historycznego, geograficznego i kulturowego. Miastami tymi są:
- Efez (wówczas stolica prowincji, miejsce pochówku Apostoła Jana),
- Smyrna (dzisiejsza metropolia Izmir z ponad czteromilionową populacją),
- Pergamon (obecnie tureckie miasto Bergama),
- Tiatyra (z której pochodziła Lidia – Dz 16,14; dziś miasto zwie się Akhisar),
- Sardes (stolica starożytnego państwa Lidii, rządzonego przez króla Krezusa, legendarny synonim bogacza),
- Filadelfia (dzisiejsze tureckie miasto Alaşehir),
- Laodycea (miasto znane ze swej “letniości”).
Zobacz lokalizację tych miast na mapie tutaj.
Wyspa Apokalipsy. W programie naszej wyprawy szlakiem Apokalipsy nie może zabraknąć pobytu na greckiej wyspie Patmos, a zatem świętej wyspie Morza Egejskiego, Jerozolimie Egejskiej, gdzie Jan – w czasie swego zesłania – doświadczał wizji spisanych później na kartach interesującej nas Księgi Apokalipsy. Spędzimy tam trzy dni (i dwie noce) na modlitwie, odpoczynku i refleksji nad tekstem Apokalipsy. Głównymi punktami w naszym programie zwiedzania wyspy będą dwa klasztory: datowany na XI w. monastyr Jana Teologa (na szczycie góry zlokalizowanej w samym centrum wyspy, w jej stolicy Chorze) oraz Groty Apokalipsy (miejsca, gdzie Jan otrzymywał wizje).
Szlak Pawła. Nieopodal Laodycei, jednego z siedmiu miast Apokalipsy, znajduje się wzgórze skrywające w sobie ruiny miasta Kolosy. Do mieszkającej tam wspólnoty chrześcijańskiej Paweł napisał list znajdujący się obecnie w kanonie pism Nowego Testamentu (List do Kolosan). Prócz Efezu, w którym Paweł był przynajmniej dwukrotnie (w czasie swego drugiego pobytu mieszkał tam ponad dwa lata), odwiedzimy także inne miasta związane z podróżami misyjnymi św. Pawła Apostoła, a zatem starożytne porty: Milet (Dz 20,15-38; 2 Tm 4,20), Assos (Dz 20,13-14) i Troadę (Dz 16,5-11; 20,5-12; 2 Kor 2,12; 2 Tm 4,13). Widok z wysokiego szczytu akropolu miasta Assos, gdy staniemy na ruinach starożytnej świątyni Ateny i spojrzymy na skąpaną w błękicie Morza Egejskiego wyspę Lesbos, pozostanie z nami na zawsze! W Assos zachowały się najdłuższe i najstarsze mury greckiego miasta antycznego; ciągną się ona na długości ponad 3 km. Pieszą podróż Pawła z Troady do Assos bez wątpienia możemy nazwać Pawłowym Getsemani. Dlaczego? Tę tajemnicę odkryjemy wspólnie podróżując między Troadą i Assos. Szlak Pawłowy naszej wyprawy możesz zobaczyć na mapie tutaj.
Szlak greckiej kultury antycznej. W naszej podróży szlakiem siedmiu Kościołów Apokalipsy zawitamy także do starożytnego miasta Hierapolis (dziś Pamukkale), gdzie stosunkowo niedawno, przy pięknym oktagonalnym martyrium, odnaleziono grób Filipa Apostoła. Zwiedzimy także wyrocznię w Didymie, najważniejsze obok greckich Delf starożytne greckie sanktuarium Apollina. Jadąc do tej wyroczni zatrzymamy się w ruinach jońskiego miasta Priene, malowniczo położonego na zboczu góry Mykale nad równiną, którą wije się rzeka Meander. Pozostałości Priene są uważane za najbardziej widowiskowy przykład zachowanego niemalże w całości starożytnego miasta greckiego. Jednocześnie jest ono uznawane za jedno z najlepiej zbadanych, obok Pompei, miast antycznych. Ostatnim punktem naszej wyprawy będzie Troja, stanowisko archeologiczne skrywające ruiny miasta rozsławionego dziełami Homera, “Illiadą” oraz “Odyseją”.
Terminy. Kurs odbędzie się w dniach od 23 lipca do 3 sierpnia 2025 r. Czas trwania wyprawy to 12 dni. Podróż do Turcji planowana jest samolotem, lotem z Warszawy (Okęcie) do Izmiru (starożytnej Smyrny).
Zapisy i rekrutacja. Zapisu można dokonać poprzez formularz on-line, który znajduje się tutaj. Osoby, które zgłosiły poprzez zapis chęć uczestniczenia w kursie otrzymają w stosownym czasie program i inne konieczne informacje. W przypadku liczby chętnych większej niż liczba dostępnych miejsc, nastąpi rekrutacja, w której kryterium doboru uczestników stanowić będzie nie tyle kolejność zgłoszeń, co osobista i wspólnotowa korzyść z udziału danej osoby w kursie poprzez podniesienie swoich kompetencji biblijnych. Istotą jest tutaj zatem stopień zaangażowania danej osoby w głoszenie Słowa Bożego. Z tej racji pierwszeństwo udziału mają osoby konsekrowane, katecheci, liderzy, moderatorzy i animatorzy różnych wspólnot i stowarzyszeń kościelnych. Osoby, które zostaną przyjęte na kurs wnoszą opłatę rekrutacyjną w wysokości 50 zł na rzecz Stowarzyszenia “Verbum Sacrum”, głównego organizatora naszej wyprawy biblijnej.
Lektury. Polecamy trzy książki:
- Dobrym wprowadzeniem do przesłania tekstu Księgi Apokalipsy Janowej jest książka ks. Dariusza Koteckiego, dziekana Wydziału Teologicznego UMK, opublikowana w serii “Biblioteki Szkoły DABAR”, dostępna jako darmowy e-book tutaj.
- Wyspie Patmos poświęcona jest monografia autorstwa ks. Adama Kubisia, opublikowana w serii “Biblioteka Szkoły DABAR”. Darmowy e-book dostępny jest tutaj. Wersja drukowana do nabycia tutaj.
- Jako doskonałe przygotowanie do owocnego pobytu na wyspie Patmos polecamy również lekturę książki o. Adama Sikory OFM, Św. Jan Apostoł i wyspa Apokalipsy. Tajemnice zesłania na Patmos (do nabycia w wersji drukowanej tutaj).
Organizatorami kursu są: